Günümüzde birçoğumuz internet sayesinde arkadaşlarımızla konuşabiliyor, kendimize yeni kıyafetler alabiliyor, başka ülkede bile olsa herhangi bir olayı saniyeler içinde öğrenebiliyoruz. Bunların yanı sıra aklımıza gelmeyen daha birçok hizmet ile hayatımıza girmiş ve neredeyse ayrılmaz bir parçamız olmuş olan internetin ne olduğunu ve nasıl çalıştığını hangimiz biliyoruz ?
Nedir ?
Türkçeye “ağlar arası” olarak çevrilen internet, bağımsız ve merkezi kontrol dışında çalışan, bilgisayarların bir ağ dahilinde birbiri ile bağlantıda kalmasını sağlayan bir iletişim ağıdır. Bu sebeple İngilizce ‘interconnected networks’ kelimesinden türetilmiştir. İnternet aslında birbirine bağlı telefon hatlarına benzer ki nitekim Dünya’da halen internet erişimi için çoğunlukla telefon hatları kullanılır. Buna ek olarak okyanusların altında bulunan fiber kablolar ve ülkeler arası karasal kablolar bu bağlantıya eşlik eder. Oluşturulan bu yapı sayesinde Dünya’nın neresinde olursanız olun bilgiye erişim hızlı ve kolayca gerçekleştirilir.
Nasıl Ortaya Çıktı ?
İki süper güç arasındaki soğuk savaş beraberinde birçok korku getirmişti. Bunlardan en önemlisi ise nükleer bomba tehdidiydi. Buna karşı 1 Şubat 1958 tarihinde Amerikan Savunma Bakanlığı tarafından DARPA (The Defense Advanced Research Projects Agency) kuruldu. Kurulumunun ardından ileri teknolojik araştırmalara başlayan DARPA, 1966 yılında verilerin sayısal, gizli ve paket anahtarlama yöntemi sayesinde uzun mesafeler arasında iletilebildiği ARPANET ağını kurdu. 1969 yılının sonlarına gelindiğinde bu ağ üzerinden ilk mesaj Kaliforniya Üniversitesi’ndeki bir profesöre gönderildi ve böylece internet ortaya çıkmış oldu.
Nasıl Çalışır ?
İnterneti bir iletişim ağı olarak tanımlamıştık. Peki bu iletişim nasıl gerçekleşiyor ? Bu iletişim TCP/IP (Transmission Control Protocol ve Internet Protocol) protokolü üzerinden gerçekleştirilir. Bu protokol için bilgisayarlar arası veri alışverişinin kullanım kılavuzu da denebilir. Bu protokol yapısını anlayabilmek için öncelikle TCP ve IP kavramlarına bakalım.
TCP
İlk olarak 1974 yılında ‘A Protokol for Packet Network Intercommunication’ adı verilen bir makalede duyurulan TCP (Transmission Control Protocol), bilgisayarlar arasındaki iletişimin, küçük paketler hâlinde ve kayıpsız olarak gerçekleştirilmesini sağlayan bir protokoldür. Verinin kayıpsız ve güvenli bir şekilde ulaştırılması için TCP protokolü, kimlik doğrulama özelliğini kullanır. Üç aşamada çalışan TCP, birinci aşamada hedefe bir bağlantı isteği gönderirken ikinci aşamada ise bağlantının gerçekleştiğini doğrulayıp veri transferini başlatır. Son aşamada ise veri transferinin tamamlandığı taraflara iletilerek bağlantı sonlandırılır.
IP
IP (Internet Protocol), Türkçe açılımı ve çevirisiyle internet protokolünün kısaltmasıdır. İki bilgisayar arasındaki paketlerin yönlendirilmesini sağlayarak iletişimin kurallarını belirler. Fakat bu iletişimin sağlıklı gerçekleşebilmesi için ağa bağlanan tüm cihazların IP adreslerinin birbirinden farklı olması gerekir. Sistemde aynı IP adresine sahip birden fazla cihaz varsa iletişim kurulamaz ve çakışma meydana gelir. IP protokolü verinin kabul edilip edilmeyeceğine bakmadığından kendi kendine çalışabilen protokol olarak bilinir.
Bu iki kavrama baktığımıza göre artık TCP/IP protokolüne yakından bakabiliriz. 4 katmandan oluşan bu protokolde yollanan veriler her katmanda ‘encapsulation’ yapılarak bir alt katmana yollanır. Katmanları sıralamak istersek;
1.Katman – Ağ
Bu katman verinin 0 ve 1’e dönüştüğü katmandır.
2.Katman – İnternet
0 ve 1’lere dönüşmüş olan veri internet sayesinden hedefe aktarılır.
3.Katman – Taşıma
Paketlenmiş verinin internet aracılığıyla akışı sağlanır. TCP bu katmanda yer alır.
4.Katman – Uygulama
Uygulama katmanında farklı sunucular üzerindeki süreç ve uygulamalar arasındaki iletişim sağlanır.
Türkiye’ye Ne Zaman Geldi?
Türkiye’de ilk internet bağlantısı, 12 Nisan 1993 tarihinde yapılmıştır. İlk yıllarında sadece TÜBİTAK ve üniversitelerin kullanımına izin verilen ve sadece ODTÜ ve Ege Üniversitesi üzerinden bağlanılan internete bugün her isteyen, istediği internet servis sağlayıcı üzerinden bağlanabilmektedir.
Geliştirildiği ilk günden itibaren insanlık tarihine büyük damga vuran internet sayesinde, bugün kullandığımız iot, blok zincir gibi nice teknoloji ile geleceğe daha emin adımlarla yürüyoruz. Fakat bazı kişiler aşırı internet kullanımının olumsuz yönlerini savunarak kısıtlanması gerektiğini öne sürüyor. Peki sizler ne düşünüyorsunuz, internet gerçekten de o kadar korkulacak bir teknoloji mi ?
