Geçmişte yaşamak isteyen büyüklerimiz ve geleceğimizi merak eden biz gençler. İnsanlık, tarih boyunca bulunduğu anın değerine varamamış ve hep kendi istediği bir zamanda yaşamak istemiştir. Bu hevesi boşa çıkarmak istemeyen bilim insanları, bir zaman makinesi unvanını hak eden uzay teleskopları geliştiriyorlar. Bunun en son ve en büyük örneği olan James Webb gerçekten de bu unvanı hak ediyor mu?
Nasıl Başladı ?
James Webb teleskobundan önce uzun yıllar hizmet etmiş Hubble teleskobunun çektiği bir fotoğraf bilim insanlarında bir merak uyandırdı. Görünen yıldızların arasındaki siyah alanlarda ne vardı? Bunun üzerine Hubble teleskobu bu noktalara odaklanarak 2003 yılında bu alanın fotoğraflarını çekti. Fotoğraflar incelendiğinde bu alanlarda bile milyarlarca yıldızın ve galaksinin olduğu anlaşıldı. Bunun üzerine yaşamın nasıl başladığına dair daha fazla bilgi alabilmek için daha büyük bir teleskop yapma fikri ortaya atılmış oldu. 1990 yıllarında çalışmalarına başlanan proje birçok kez ertelenmesine rağmen 25 Aralık 2021 tarihinde fırlatıldı.
Neden Çok Özel ?
10 milyar doları aşan maliyetiyle insanlık tarihinin en pahalı projelerinden biri olan James Webb, birçok özelliği ile Hubble teleskobundan ayrılmayı başarıyor. Dünya’nın 1.500.000 km ötesinde Lagrange noktasında bulunan James Webb, Hubble’a oranla çok daha uzakta. Sahip olduğu 6,5 metrelik altın kaplama altıgen biçiminde olan optik ayna, çok hassas motorları sayesinde uygun konuma ayarlanabiliyor. Optik sapmaları engellemek için 3 aynalı bir sistem kullanan teleskop, konumunu sürekli ayarlayabilmek için hızlı bir sevk ve idare aynasına sahip. Kızılötesi spektrumda gözlem yapabilmesi için −223,2 °C sıcaklığın altında tutulması gereken James Webb, 5 katmanlı bir güneş kalkanına sahiptir. İnsan saçı kadar ince olan bu katmanlar sayesinde teleskop yüzeyi -230°C’ye kadar inebiliyor. Bunların yanı sıra Güneş ve Dünya’dan gelen kızılötesi gürültüyü azaltmak için Cryocooler adı verilen bir soğutma sistemi kullanılıyor. Bu sistem ile teleskop -267 °C’ye kadar soğutulabiliyor.
Ne İşe Yarayacak ?
James Webb teleskobunun sahip olduğu yüksek çözünürlük, büyük patlamadan kısa bir süre sonra oluşan galaksileri keşfetmemizi sağladı. Bu sayede evrenin ve yaşamın nasıl başladığına dair birçok yeni bilgiyi öğrenmemiz kolaylaştı. Bunun dışında teleskopta bulunan organik bileşiklerin yaydığı ışımaya duyarlı araçlar sayesinde öte galaksilerde yaşamın izine rastlanabilir. Hatta WASP 96b adlı öte gezegenin atmosferinde su moleküllerinin bulunduğu bile açıklandı. Sonuç olarak geçmişimizi öğrenebilir ve gezegenimizin geleceği hakkında daha kesin yorumlarda bulunabileceğiz.
Bize Ne Kazandırdı ?
Üstün özellikleri ile geçmişimize ve geleceğimize ışık tutan bu üstün teknolojinin insanlığı bir üst basamağa çıkaracağına inanılıyor. Sonuçta bilim kurgu filmlerinde de denildiği gibi. Zaman makinesi icat edildiğinde Dünya artık eski Dünya olmayacak…
